→ Tirohia te whārangi toi ki konei

Hukatai – te huka a te tai
Hukahuka – he huhuka; ngā hungahunga ki runga i te korowai; he kaka kei te remu; he hungahunga e iriiri ana
Hukatai – he kōhatu mā e whakamahia ana i ngā ritenga o te whare wānanga

Ka noho tēnei kohinga ataata hei tohu whakaaweawe mō tētahi mahinga toi a te Whare Pora e whai ana i te terenga o te hukatai ki te wahapū me te tahatai o Te Hokianga-nui-a- Kupe ki te raki-mā-uru o Aotearoa. Kua tapaina te kūrae ki te tonga ki te ingoa o Āraiteuru, koia te taniwha e noho ana ki tētahi o ngā ana o taua rohe. He tūpuna a Te Waenga nō Maureen Lander, he tohunga, he kaitiaki hoki o ngā hau me ngā ngaru o te wahapū, ā, kei te ana tōna maru.

I te roanga o tētahi tau, ka whakaahuangia e Denise Batchelor ngā terenga o ngā momo hukatai ki Te Hokianga-nui-a-Kupe, e mātai ana i te huarere me ngā terenga ā-tai, e whai ana hoki i te aho o ngā kano o te āniwaniwa me ngā huringa o te wā. E noho pātata ana a Denise ki Āraiteuru, e titiro whakawaho ana ki a Niwa, te taniwha e whakatinanahia ana e ngā taipū ki te raki. I a Maureen e noho ana ki Te Hokianga, ka hīkoi tahi rāua ko Denise, ā, ka mahitahi rāua ki te waihanga i tētahi mahinga toi o mua, ko Ebb te ingoa. I takea mai tērā mahinga toi i ngā tepetepe me te rimurimu e paea ana ki uta e te tai. I te Raumati o te tau 2023, ka mahitahi anō a Maureen rāua ko Denise ki te tūhura i te hukatai i ngā hīkoi ki te ākau, i ngā kitenga whakaahua me ngā whakawhitinga kōrero. Ka whakatūria tētahi puninga toi nā Maureen Lander rāua ko Denise ki Te Tuhi i te marama o Pipiri, ki te taha o tētahi kaitito puoro, arā, o Stiobhan Lothian.

He wāhi noa te ākau me te pae, he tomokanga, he momo "whakawhitinga" rānei. Ko te tutakinga o te whenua ki te moana, o te moana ki te rangi – he wāhi e whakahaua ana e te huarere. He tohu hoki te "wāhi" o te takanga o te wā. He tohu tūturu te hukatai o te āinga mai o te moana nā ngā huringa o te āhuarangi i te roanga o te wā, waihoki, koia anō tētahi o ngā waihotanga mai o te pakanga o Tāwhiri ki a Tangaroa. He tohu anō te hukatai o ngā rauropi kino, pērā i te pupūnga ake o te pūkohu wai me ngā momo kirihou moroiti e whakatūtū ana i te hukatai i te pānga mai o ētahi momo huarere. He karere te hukatai e whakaahua ana i ngā āhuatanga e haramai ana.

Ngā Ringatoi

Maureen Lander

He ringatoi puninga pāhomatarau a Maureen Lander (nō Ngāpuhi me Te Hikutū), kua hau te rongo o āna mahinga toi nō te Whare Pora ki te ao hou. E whakaawea ana āna mahinga toi i ngā taonga raranga kei ngā whare taonga me ngā puninga toi o te ao hou. I whakaakongia tuatahitia ia ki te whatu kākahu i a Diggeress Te Kanawa, he pūkenga nō te Whare Pora, ā, ka hia tau ia e rangahau ana, e whakaako ana hoki i te Māori Material Culture ki Te Whare Wānanga o Tāmaki Makaurau. I roto i āna mahi toi, e ngākaunui ana a Maureen ki ngā mahinga auaha nō roto i te hōhonutanga o te mahinga ngātahi. Nō te tutukinga o āna mahi whakaako ki te whare wānanga, kua mahi ngātahi, kua ārahi hoki ia i ngā ringatoi hou me ngā rōpū raranga nō te hapori whānui. Ka whakawhiwhia a Lander ki Ngā Tohu a Tā Kīngi Ihaka mai i Te Waka Toi i te tau 2019, a, ka kuhuna ki te kāhui o te New Zealand Order of Merit i te tau 2020. I te tau 2022, ka whakanuia ia hei raukura o Waipapa Taumata Rau, ā, ka riro i a ia tētahi Arts Foundation Laureate Award.

Denise Batchelor

He ringatoi ataata a Denise Batchelor e noho ana ki Hokianga ki Te Hiku o Te Ika-a-Māui ki Aotearoa. E arotahi ana āna mahi toi ki te ao tūroa; mā te kāmera me te pūrere ataata e mau ana ia i ngā wā kāore e āta kitea ana, e noho huna ana rānei ki te nuinga. Rite tonu tana hopu ataata mai i tōna kāinga, i āna toronga atu hoki ki tātahi mō te pānga o te huringa o te huarere ki runga i te rangi, ki te moana me ngā taipū. Kua whakawhiwhia ia ki ngā nōhanga toi me ngā tohu toi, ā, kua whakaatuhia ngā mahi a Batchelor ki ngā whare toi, ki ngā whare taonga me ngā huihuinga whakahirahira ki Aoteaora me rāwāhi. Kei ngā kohikohinga o ngā whare tūmatanui me ngā whare tūmataiti āna mahinga toi. I te tau 2020, ka whakaatahia āna mahi ki waho atu o te whare o Te Papa Tongarewa hei wāhi o te New Zealand Festival.

Ringa puoro: Stìobhan Lothian

He kaitito puoro a Stìobhan Lothian e noho ana ki Aotearoa. Kua oti i a ia ētahi mahi ki konei – pērā i ngā mahinga ngātahi ki te School of Contemporary Dance ki Unitec – ki tāwāhi anō, pērā i tāna mahi ngātahi (e hia tau te roa) ki a Alexei Borisov, he ringatoi puoro i a Lothian e noho ana ki Moscow. Ko ētahi atu o āna mahi whakahirahira ko te waihangatanga o tētahi puninga toi oro mō te whakaaturanga pāhorau o Skulduggery nā Cat Ruka ki te Wellington Fringe Festival, waihoki, nā rāua ko Claire Cowan, he kaitito anō, te toi puoro o te whakaaturanga o Sulture nā Alys Longley ki Little Maidment Theatre